Από την πρώτη στιγμή, πολλαπλές μαρτυρίες από τους 104 διασωθέντες έχουν καταστήσει σαφές ότι οι κινήσεις του σκάφους ΠΠΛΣ 920 του Λιμενικού Σώματος οδήγησαν στην ανατροπή του ψαράδικου σκάφους με περίπου 750 επιβάτες, στα διεθνή ύδατα ανοιχτά της Πύλου, λίγο μετά τις 2:00 τη νύχτα της 14ης Ιουνίου 2023.
Οι επίσημοι ισχυρισμοί του Λιμενικού, τους οποίους υποστηρίζει και η ελληνική κυβέρνηση, προσπαθούσαν να παρουσιάσουν μια εντελώς διαφορετική εικόνα. Μια εικόνα, όμως, που διαλύεται κάτω από το φως της διεθνούς δημοσιογραφικής έρευνας.
Η Ευρωπαία Επίτροπος ενημερώνει για τη διερεύνηση
Θα περίμενε κανείς ότι για ένα ναυάγιο με 650 νεκρούς οι ελληνικές αρχές θα ήταν πιο προσεκτικές και πιο σοβαρές απ’ ό,τι συνήθως. Όπως αποκαλύπτεται, όμως, ακολουθούν την κλασσική τακτική «ας κάνουμε την πάπια». Τουλάχιστον για το εσωτερικό, γιατί στο εξωτερικό δεν είναι και τόσο εύκολα.
Ενώ το αίτημα για την ποινική διερεύνηση των ευθυνών του Λιμενικού για το ναυάγιο έχει ήδη διατυπωθεί από δικηγόρους και νομικούς τουλάχιστον από τις 28 Ιουνίου, δεν έχει υπάρξει καμμία σχετική ενημέρωση από την ελληνική κυβέρνηση ή τις αρμόδιες ανακριτικές αρχές. Μόλις σήμερα έγινε γνωστό, από την απάντηση της Επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε., Ίλβα Γιόχανσον, σε ερώτημα της επιτροπής LIBE του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ότι είναι σε εξέλιξη στο Ναυτοδικείο Πειραιά προκαταρκτική διερεύνηση για τις ποινικές ευθύνες του Λιμενικού Σώματος σχετικά με το ναυάγιο που σκότωσε περίπου 650 ανθρώπους.
Η Επίτροπος χαρακτήρισε, μάλιστα, ως «πρώτη προτεραιότητα» την διερεύνηση του ρόλου του Λιμενικού Σώματος, σε αντίθεση με την τυπική δικογραφία που σχηματίζουν οι ελληνικές αρχές για δήθεν «παράνομη διακίνηση ανθρώπων», η οποία έχει οδηγήσει 9 από τους επιζώντες στις φυλακές Ναυπλίου και Αυλώνα, χωρίς να τεκμηριώνεται πώς είναι δυνατόν οι λεγόμενοι «διακινητές» να διακινδυνεύουν και οι ίδιοι ένα τέτοιο ταξίδι.
Αν και η προκαταρκτική διερεύνηση των ευθυνών του Λιμενικού Σώματος από το Ναυτοδικείο Πειραιά είναι μια κάποια εξέλιξη, δεν έχει, ωστόσο, εχέγγυα ανεξάρτητης και αμερόληπτης έρευνας. Τα ναυτοδικεία για το προσωπικό του Λ.Σ. συγκροτούνται από αξιωματικούς του Λ.Σ., γεγονός που εγείρει προφανή ερωτηματικά για το κατά πόσο είναι δυνατόν να διερευνήσουν αυτοί πραγματικά τις ευθύνες των Λιμενικών.
Μια ακόμα διεθνής έρευνα διαψεύδει το Λιμενικό
Σήμερα επίσης η ερευνητική ομάδα Forensis δημοσιεύει το αποτέλεσμα της έρευνάς της για το ναυάγιο της Πύλου, ανακατασκευάζοντας την πορεία του σκάφους από τον πρώτο εντοπισμό του μέχρι τη βύθισή του, με βάση τα δεδομένα που έχουν δημοσιευτεί και τις μαρτυρίες των επιζόντων. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με τη βρετανική εφημερίδα Guardian, το ελληνικό δημοσιογραφικό μέσο Solomon, την ομάδα STRG_F της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD και το Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες.
Δείτε εδώ τη δημοσίευση της έρευνας στα ελληνικά από το Solomon
Από την έρευνα προκύπτουν, μεταξύ άλλων, τα εξής:
- Το Λιμενικό Σώμα δεν απάντησε σε κανένα από τα τρία αιτήματα παροχής συνδρομής της Frontex.
- Οι καταγραφές του ΠΠΛΣ-920 παρουσιάζουν ασυνέχειες και εγείρουν ερωτήματα.
- Tο ΠΠΛΣ-920 πλησίασε το σκάφος και έδωσε οδηγίες προς την Ιταλία, ενώ η μηχανή του δε λειτουργούσε.
- Μασκοφόροι άνδρες του ΠΠΛΣ-920 επιβιβάστηκαν στο αλιευτικό κι έδεσαν ένα μπλε σχοινί στην πρύμνη.
- Έγιναν δύο σύντομες προσπάθειες ρυμούλκησης του πλοίου. Την πρώτη φορά το σχοινί έσπασε. Τη δεύτερη φορά το ΠΠΛΣ-920 πήγε πιο γρήγορα και το ψαράδικο κουνήθηκε προς τα δεξιά, μετά προς τα αριστερά, μετά πάλι προς τα δεξιά και ανατράπηκε στη δεξιά πλευρά του.
- Το αλιευτικό αναποδογύρισε και οι επιζώντες σκαρφάλωσαν πάνω του. Το ΠΠΛΣ-920 αποχώρησε από το σημείο, δημιουργώντας κύματα που έκαναν δυσκολότερη την προσπάθεια των επιζώντων να κρατηθούν στην επιφάνεια.
- Αφού απομακρύνθηκε, το ΠΠΛΣ-920 έστρεψε τα φώτα του στο σημείο του ναυαγίου. Επιζώντες προσπάθησαν να κολυμπήσουν ως το σκάφος του Λιμενικού, αλλά η απόσταση ήταν μεγάλη.
- Το ΠΠΛΣ-920 ξεκίνησε την επιχείρηση διάσωσης 30 λεπτά μετά τη βύθιση, και μόνο αφότου το πλοίο είχε χαθεί πλέον πλήρως από την επιφάνεια.
- Επιζώντες υποστηρίζουν πως στα κινητά τους (που διασώθηκαν σε πλαστικές θήκες) υπάρχει οπτικό υλικό από το συμβάν. Αμέσως μετά τη διάσωση, σύμφωνα με τις ίδιες μαρτυρίες, στελέχη του Λιμενικού αφαίρεσαν τα κινητά τους, τα οποία δεν τους έχουν επιστραφεί.
Εντωμεταξύ έχει επίσης δημοσιευτεί πλήθος δημοσιογραφικών ερευνών, όπως του Lighthouse Reports (σε συνεργασία με Der Spiegel, SIRAJ, El Pais, Monitor, The Times και Reporters United), αλλά και του Al Jazeera, οι οποίες επιβεβαιώνουν, ξεχωριστά η καθεμία, ότι το ελληνικό Λιμενικό έδεσε το ψαράδικο σκάφος, με μπλε κάβο και αποπειράθηκε να το ελκύσει προς την ιταλική ζώνη έρευνας και διάσωσης.
***
Το ελληνικό Λιμενικό Σώμα έχει συγκεκριμένο τρόπο δράσης. Δεν πρόκειται για σφάλματα, πρόκειται για επαναλαμβανόμενες τακτικές. Τέτοιες ενέργειες, που είχαν ως άμεση συνέπεια να σκοτώσουν περίπου 650 ανθρώπους και που, τεκμηριωμένα, έχουν επαναληφθεί ξανά και ξανά στο πρόσφατο παρελθόν, αρκετές φορές και πάλι με νεκρούς, υπερβαίνουν κατά πολύ τις διαστάσεις του κοινού εγκλήματος.