Κοινή δήλωση
Συνέδριο για τη διασυνοριακή υπεράσπιση των δικαιωμάτων των μεταναστ(ρι)ών
Μυτιλήνη – Λέσβος, 12-14 Ιουνίου 2024
Δικαιοσύνη για τα θύματα και τους επιζώντες του κρατικού εγκλήματος της Πύλου
Τις πρώτες πρωινές ώρες της 14ης Ιουνίου 2023, το υπερπλήρες αλιευτικό σκάφος «Adriana» βυθίστηκε σε διεθνή ύδατα περίπου 50 μίλια από το λιμάνι της Πύλου. Εκατοντάδες άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων όλων των γυναικών και των παιδιών που επέβαιναν στο σκάφος, πνίγηκαν υπό την επίβλεψη της Ελληνικής Ακτοφυλακής. Από όσους επέβαιναν στο πλοίο μόνο 104 άνθρωποι κατάφεραν να επιβιώσουν, ενώ περισσότεροι από 600 άνθρωποι, -από τους 750 που πιστεύεται ότι επέβαιναν συνολικά στο πλοίο- έχασαν τη ζωή τους: είτε οι σοροί τους ανασύρθηκαν, είτε παραμένουν αγνοούμενοι μέχρι σήμερα.
Το «Adriana» αναχώρησε από το Τομπρούκ της Λιβύης στις 9 Ιουνίου 2023, σε σαφώς ακατάλληλη κατάσταση. Είχε ήδη διανύσει εκατοντάδες μίλια στην Κεντρική Μεσόγειο μέχρι τις 13 Ιουνίου, όταν οι επιβάτες του πλοίου άρχισαν να ζητούν βοήθεια. Ενημερώθηκαν αμέσως όλες οι αρμόδιες ευρωπαϊκές και εγχώριες αρχές, οι οποίες όμως δεν ξεκίνησαν επιχείρηση έρευνας και διάσωσης, χάνοντας κρίσιμο χρόνο. Πράγματι, το Ελληνικό Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας & Διάσωσης (Ε.Κ.Σ.Ε.Δ.), το οποίο ήταν και ο βασικός αρμόδιος φορέας για μια τέτοια επιχείρηση, αντί να στείλει διασωστικά σκάφη, απέστειλε το περιπολικό σκάφος ΠΠΛΣ-920. Το Ε.Κ.Σ.Ε.Δ. παρεμπόδισε πιθανές ενέργειες διάσωσης από άλλα σκάφη για αρκετές ώρες. Τις πρώτες πρωινές ώρες της 14ης Ιουνίου, μόλις ο κινητήρας του «Adriana» έπαθε βλάβη, το σκάφος ΛΣ-920 προσπάθησε να το ρυμουλκήσει, με αποτέλεσμα το «Adriana» να ανατραπεί και να σκοτωθούν οι περισσότεροι επιβαίνοντες.
Σε μια προσπάθεια να συγκαλύψουν όλα τα αποδεικτικά στοιχεία για τις ενέργειές τους, οι ελληνικές αρχές προσπάθησαν να μεταθέσουν την ευθύνη σε εννέα από τους επιζώντες («τους 9 της Πύλου»), απαγγέλοντας τους κατηγορίες για συμμετοχή σε κυκλώματα διακίνησης (smuggling) και για την πρόκληση του ναυαγίου. Ενώ τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης έχτιζαν ένα αφήγημα που παρουσίαζε τους «9 της Πύλου» ως μοχθηρούς διακινητές, οι εννέα κατηγορούμενοι προφυλακίστηκαν, και στερήθηκαν την ελευθερία τους, καθώς και όλη την απαραίτητη υποστήριξη που χρειάζονταν ως θύματα μιας τόσο φρικτής τραγωδίας. Μόλις 11 μήνες αργότερα, μετά από τις συνεχείς προσπάθειες της ομάδας των συνηγόρων υπεράσπισης και των αλληλέγγυων ανθρώπων που τους υποστήριξαν, όλες οι κατηγορίες εναντίον των εννέα επιζώντων αποσύρθηκαν τελικά, και οι εννέα απέκτησαν ξανά το δικαίωμά τους στην ελευθερία. Ωστόσο, αντί να αφεθούν ελεύθεροι, σε μια εκδικητική κίνηση, που υποδηλώνει και μια αδιαφορία προς τους νόμους, η ελληνική αστυνομία διέταξε τη διοικητική τους κράτηση, παρατείνοντας τα βασανιστήρια τους. Σήμερα οκτώ από τους «9 της Πύλου» έχουν αφεθεί τελικά ελεύθεροι και επέστρεψαν στους φίλους και την οικογένειά τους, περιμένοντας να εξεταστούν τα αιτήματα ασύλου τους. Ωστόσο, ο 9ος από αυτούς, ένας νεαρός 20χρονος άνδρας, εξακολουθεί να κρατείται αυθαίρετα και αντιμετωπίζει τον κίνδυνο απέλασης. Παράλληλα, οι επιζώντες και οι φίλοι και συγγενείς των θυμάτων του ναυαγίου, εξακολουθούν να αναζητούν δικαιοσύνη. Μέχρι σήμερα, 53 επιζώντες του φονικού ναυαγίου στην Πύλο έχουν καταθέσει μήνυση κατά παντός υπευθύνου ενώπιον του Ναυτοδικείου Πειραιά. Η προκαταρκτική εξέταση δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, γεγονός που συνιστά μια αδικαιολόγητη καθυστέρηση της διαδικασίας!
Το «ναυάγιο της Πύλου» δεν ήταν ατύχημα! Αποτελεί το πιο θανατηφόρο ναυάγιο που έχει επέλθει ως άμεσο αποτέλεσμα των ενεργειών ενός κράτους στη σύγχρονη ιστορία της Ευρώπης. Ωστόσο, δεν είναι η μοναδική. Οι ενέργειες του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος για τη ρυμούλκηση του σκάφους «Adriana», ήταν στην πραγματικότητα σύμφωνες με την πολιτική του ελληνικού κράτους που επιτίθεται συστηματικά σε βάρκες μεταναστών για να τις απομακρύνει από τα ελληνικά χωρικά ύδατα, σε επιχειρήσεις που είναι γνωστές ως «επαναπροωθήσεις» («pushback»). Επιπλέον, η συνεχιζόμενη στρατιωτικοποίηση των ευρωπαϊκών συνόρων οδηγεί τους ανθρώπους που βρίσκονται σε κίνηση σε ακόμη πιο επικίνδυνες διαδρομές. Από το 2014, η συστηματική συνοριακή βία που ασκεί η ΕΕ και οι χώρες-εταίροι της, έχει ως αποτέλεσμα πάνω από 30.000 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους στη Μεσόγειο στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην ασφάλεια. Η νέα Συμφωνία της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο, που εγκρίθηκε από το Συμβούλιο της ΕΕ στις 14 Μαΐου 2024, θα καταφέρει μόνο να αυξήσει την ευαλωτότητα των ανθρώπων που βρίσκονται σε κίνηση. Οι πιθανές συνέπειες της συμφωνίας περιλαμβάνουν την επέκταση της πρακτικής της αυθαίρετης κράτησης σε όλη την Ευρώπη, την αύξηση της πίεσης στα συνοριακά κράτη της ΕΕ και τη συχνότερη χρήση μέτρων έκτακτης ανάγκης που υπονομεύουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ταυτόχρονα, τα κονδύλια της ΕΕ θα συνεχίσουν να παρέχονται στα αυταρχικά καθεστώτα των εταίρων της ΕΕ και των γειτονικών χωρών, με αποτέλεσμα την περαιτέρω εξωτερικοποίηση της μεταναστευτικής διαχείρισης.
Οι οργανώσεις και τα άτομα που συνυπογράφουν, έχουν επανειλημμένα τεκμηριώσει και αντιμετωπίσει τη συνεχή ασφαλειοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών μελών της και των διεθνών εταίρων της σε βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει πάντα να διασφαλίζονται και να παρέχονται σε όλους, ανεξάρτητα από τη φυλή, τη θρησκεία, τον σεξουαλικό προσανατολισμό κ.λπ. Θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας για την κατοχύρωση του δικαιώματος του καθενός να μετακινείται ή/και να αναζητά προστασία.
Απαιτούμε:
- Την άμεση απελευθέρωση των 9 κατηγορουμένων από την υπόθεση “Pylos9″.
- Να διερευνηθούν και να καταστούν οι ευρωπαϊκές και ελληνικές αρχές υπόλογες για τις ευθύνες τους στο ναυάγιο της Πύλου, και για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στα σύνορά.
- Δικαιοσύνη για τα θύματα και τους επιζώντες του ναυαγίου της Πύλου
- Ασφαλείς διαδρομές για τους μετακινούμενους
- Άμεσο τερματισμό της συστηματικής και θανατηφόρας βίας στα σύνορα
- Να σταματήσει η ποινικοποίηση της μετανάστευσης και η φυλάκιση των μετακινούμενων ατόμων.
- Ελεύθερη κυκλοφορία για όλους
Υπογράφοντες
#FreePylos9 Campaign
CPT – Aegean Migrant Solidarity
Legal Centre Lesvos
Feminist Autonomous Centre
Progressive Lawyers Association
La Garriga Societat Civil
Lawyers for Justice
WISH Lesvos
Adalet İçin Hukukçular
Welcome Office Lesvos
Mültecilerle dayanışma derneği – Association of solidarity with refugees
Association of Lawyers for Freedom (Özgürlük Hukukçular Derneği