Ούτε διακινητές, ούτε «παράνομοι μετανάστες». Τα εννιά εξιλαστήρια θύματα του πολύνεκρου ναυαγίου της 14ης Ιουνίου 2023, οι εννιά Αιγύπτιοι που με ένα ανυπόστατο κατηγορητήριο οι αρχές επιχείρησαν να φορτώσουν στις πλάτες τους την εγκληματική αντιμεταναστευτική πολιτική Ελλάδας και ΕΕ σήμερα δικαιώθηκαν και σύντομα θα απολαύσουν την ελευθερία τους και τη μεταχείριση που δικαιούνται: ως αιτούντες άσυλο, ως διακινούμενοι και όχι ως διακινητές, ως άτομα που χρήζουν διεθνούς προστασίας και όχι διεθνούς διασυρμού και καταδίκης. Το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Καλαμάτας αθώωσε τους εννιά Αιγύπτιους για την κατηγορία της διακίνησης μεταναστών και της παράνομης εισόδου, ενώ έκρινε ότι είναι αναρμόδιο να δικάσει την κατηγορία της εγκληματικής οργάνωσης και της πρόκλησης ναυαγίου καθώς το συμβάν τελέστηκε σε διεθνή ύδατα. «Ώρα η δικαιοσύνη να αναζητήσει τους πραγματικούς ενόχους, στο Λιμενικό», δήλωσε η δικηγόρος Βίκυ Αγγελίδου. Το TPP βρέθηκε στην Καλαμάτα και σας μεταδίδει.
*Αναδημοσίευση από The Press Project
Ρεπορτάζ της Νεκταρίας Ψαράκη*
Καλαμάτα, 21/05/2024
Δεκτή έκανε το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Καλαμάτας την ένσταση έλλειψης δικαιοδοσίας των ελληνικών δικαστηρίων για την εκδίκαση των εννιά Αιγυπτίων για τις κατηγορίες της εγκληματικής οργάνωσης και της πρόκλησης ναυαγίου, ενώ αθώωσε για την κατηγορία της διακίνησης μεταναστών και της παράνομης εισόδου λόγω έλλειψης αντικειμενικής υπόστασης του αδικήματος. Το δικαστήριο έκρινε δηλαδή ότι οι εννιά ουδέποτε σχεδίασαν, ουδέποτε σκέφτηκαν και κυρίως ουδέποτε πληρώθηκαν για να μεταφέρουν τους επιβαίνοντες του αλιευτικού σκάφους Αντριάνα από το Τομπρούκ της Λιβύης προς την ελληνική επικράτεια, ενώ δεν μετέφεραν ούτε τους εαυτούς τους, δεδομένου ότι οι ίδιοι κατέληξαν εντός της ελληνικής επικράτειας κατόπιν των ενεργειών του Λιμενικού.
Στη δίκη ήταν παρόντες εκτός από τους εννιά κατηγορούμενους εμφανίστηκαν ως μάρτυρες κατηγορίες ο Λιμενικος και καπετάνιος του ΠΠΛΣ 920, Μίλτος Ζουριδάκης, Λιμενικός του Λιμεναρχείου Καλαμάτας Ηρακλής Τορνατζής, ενώ στο ακροατήριο βρισκόταν επιζώντας του ναυαγίου της Πύλου και αδελφός κατηγορουμένου, εκπρόσωπος της Αιγυπτιακής Πρεσβείας, συγγενείς των θυμάτων, δημοσιογράφοι εγχώριων και διεθνών μέσων ενημέρωσης και μέλη οργανώσεων.
Εντύπωση ωστόσο προκαλεί ότι για την εκδίκαση της υπόθεσης επιλέχθηκε μια μικρή δικαστική αίθουσα από την οποία είχαν αφαιρέσει τουλάχιστον μια σειρά θέσεων για το ακροατήριο, υποχρεώνοντας τους παρόντες να βρίσκονται όρθιοι και να υπομένουν τις συνεχείς εκκλήσεις της αστυνομίας να αποχωρήσουν – παρά το γεγονός ότι η δίκη είναι δημόσια- με τους αστυνομικούς να επικαλούνται τις εντολές της προέδρου.
Όταν εισήλθε η έδρα στην αίθουσα, οι συνήγοροι υπεράσπισης των εννιά εξέφρασαν την αναγκαιότητα να διασφαλιστούν θέσεις για το ακροατήριο για να μπορούν οι δημοσιογράφοι να ασκήσουν το δικαίωμα τους και την υποχρέωση τους να καλύψουν και να δημοσιεύσουν μια ακροαματική διαδικασία μεγάλου δημοσίου ενδιαφέροντος. Έτσι, αφού υπήρξε πρώτα ένταση με την εισαγγελέα να ζητά να βγουν έξω όλοι οι όρθιοι, με την πρόεδρο ωστόσο να μη δίνει τέτοια εντολή, η δικαστική αστυνομία πρόσθεσε άλλα δέκα καθίσματα.
«Αν δικάσουμε σήμερα, αυτό θα συνιστά δίκη προθέσεων»
Η δίκη ξεκίνησε με τους δικηγόρους να υποβάλουν την ένσταση έλλειψης δικαιοδοσίας των ελληνικών δικαστηρίων να δικάσουν, προσκομίζοντας σχετικά έγγραφα από τέσσερις παρόμοιες αποφάσεις: το δικαστήριο της Ρόδου δέχτηκε δυο φορές το ότι η χώρα μας δεν είναι αρμόδια να δικάζει εγκλήματα που τελούνται από αλλοδαπούς σε διεθνή ύδατα, ομοίως το δικαστήριο των Χανίων και του Ηρακλείου.
Οι δικηγόροι στάθηκαν και στο πρώτο βούλευμα που είχε εκδοθεί πριν μερικούς μήνες και απέρριπτε την ένσταση, σχολιάζοντας την αιτιολόγηση της απόφασης ως «νομική ακροβασία». Ουσιαστικά ισχυριζόταν ότι βεβαίως και είναι ελληνική υπόθεση, διότι εφόσον οι πρόσφυγες ξεκίνησαν από το Τομπρούκ της Λιβύης με μη αξιόπλοο μέσο, γνώριζαν την πιθανότητα ότι ίσως καταλήξουν και στην Ελλάδα. Σχολιάζοντας το συγκεκριμένο βούλευμα κατά την ακροαματική διαδικασία, ένας εκ των συνηγόρων υπεράσπισης, ο Σπύρος Πανταζής, έκανε λόγο για «νομική ακροβασία που οδηγεί σε δίκη προθέσεων».
Ο συνήγορος υπεράσπισης Δημήτρης Χούλης, είπε: «Δεν μπορούμε να λέμε ότι το ένα δικαστήριο αναγνωρίζει ότι η ελληνική δικαιοσύνη είναι αναρμόδια και το άλλο να λέει ότι είναι αρμόδια. Έχουμε νόμους τα δικαστήρια δικάζουν με την αρχή της νομιμότητας και όχι την αρχή της σκοπιμότητας. Το αν έχουμε αρμοδιότητα γ όχι είναι πιο σημαντικό από την αθωότητα τους. Η ελληνική δικαιοσύνη δεν μπορεί να δικάζει κάθε φορά αλλιώς. Είναι από τις περιπτώσεις που ούτε πέρασαν από τη χώρα ούτε είχαν σκοπό να περάσουν από τη χώρα, οι πράξεις του λιμενικού τους έφεραν στη χώρα», είπε.
Σχετικά με το βούλευμα που κατά την προανάκριση απέρριπτε την ένσταση για έλλειψη δικαιοδοσίας, ο Σπύρος Πανταζής ανέπτυξε τη σκέψη του σε ένα κλίμα συνεχών διακοπών από την έδρα. «Εμείς ήρθαμε εδώ να πούμε αυτά που πρέπει να πούμε. Αν δεν θέλετε να μας ακούσετε να διακόψετε», είπε στην πρόεδρο και συνέχισε: «Το βούλευμα ερμηνεύει προθέσεις. Ερμηνεύει σκέψεις. Αν προχωρήσουμε σήμερα αυτό θα συνιστά δίκη προθέσεων. Υπάρχουν πολύ συγκεκριμένα στοιχεία. Οι συγκεκριμένοι εννιά είναι και οι ίδιοι ναυαγοί. Άπαντες ανέφεραν ότι ο στόχος δεν ήταν η Ελλάδα. Αν σήμερα δικάσουμε θα βρεθούμε στο αδιέξοδο η Ρόδος να είναι αναρμόδια και η Καλαμάτα αρμόδια. Η Κρήτη αναρμόδια αλλά η Καλαμάτα αρμόδια. Το ποινικό δίκαιο είναι η ατμομηχανή αυτής της χώρας. Μην αναγάγετε τη χώρα στον τιμωρό που ο ιστορικός νομοθέτης δεν τόλμησε», είπε.
Στη συνέχεια ο δικηγόρος Αλέξης Γεωργούλης παρέδωσε στην έδρα τις αποφάσεις προηγούμενων δικαστηρίων που θέτουν την ελληνική δικαιοσύνη αναρμόδια να δικάσει εγκλήματα τα οποία τελέστηκαν σε διεθνή ύδατα, και ακολούθησε η αγόρευση της εισαγγελέως.
Αποδεικτική διαδικασία για το πού έγινε το ναυάγιο – «Όταν απαντηθεί αυτό θα αποφασίσουμε»
Η εισαγγελέας δεν θεώρησε αυταπόδεικτη αλήθεια την τοποθεσία του ναυαγίου. Εξέφρασε την άποψη ότι υπάρχουν ερωτήματα τα οποία θα πρέπει να απαντηθούν για να αποδειχθεί εάν το ναυάγιο πράγματι συνέβη σε διεθνή ύδατα καθώς αυτό δεν αναφέρεται στο κατηγορητήριο. Υποστήριξε ότι υπάρχουν ερωτήματα αναπάντητα: Πού έπλεε το Αντριάνα; Εισχώρησε κατ’ ελάχιστο στην αιγιαλίτιδα ζώνη μας; Ποιος ήταν ο προορισμός; «Έχουν απαντηθεί τα ερωτήματα αυτά; Όταν απαντηθούν αυτά θα δούμε αν είναι δική μας υπόθεση ή όχι. Προτείνω να συνεχίσουμε», είπε.
Καπετάνιος ΠΠΛΣ 920: «Η βύθιση του Αντριάνα συνέβη στα διεθνή ύδατα και δεν προέκυψε ότι σταθμός των μεταναστών ήταν η Ελλάδα»
Η έδρα του δικαστηρίου συμφώνησε ότι πρέπει να προχωρήσει η αποδεικτική διαδικασία εστιάζοντας αποκλειστικά στο σημείο που βυθίστηκε το Αντριάνα και σε τίποτα άλλο. Κάλεσε τον καπετάνιο του ΠΠΛΣ 920, ο οποίος ερευνάται για τη ρυμούλκηση ως αίτιο της βύθισης στο Ναυτοδικείο Πειραιά, και προχώρησε σε ερωτήσεις.
«Είμαι καπετάνιος του ΠΠΛΣ 920», ανέφερε και ερωτήθηκε αν γνώριζε από πού ξεκίνησε το αλιευτικό σκάφος των προσφύγων και αν είχε πρόθεση να εισέλθει σε λιμάνι της Ελλάδας. Ακόμη ερωτήθηκε που έγινε το ναυάγιο και μέχρι ποια απόσταση είναι η ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη. Εκείνος ανέφερε:
«Δεν είναι δική μου αρμοδιότητα από που ξεκίνησε. Άκουσα αργότερα ότι ξεκίνησε από το Τομπρούκ με κατεύθυνση την Ιταλία χωρίς πρόθεση να εισέλθει σε λιμάνι της Ελλάδας. Το περιστατικό συνέβη στα 47 ναυτικά μίλια από την Πύλο και η αιγιαλίτιδα ζώνη έχει επεκταθεί στα 12. Η βύθιση του Αντριάνα συνέβη εκεί και δεν προέκυψε με κάποιο τρόπο ότι σταθμός ήταν η Ελλάδα. Εμείς ενημερωνόμαστε για την τοποθεσία από το θάλαμο επιχειρήσεων ή από τη Frontex. Είναι υποκειμενική η ενημέρωση για τον προορισμό των πλοίων διότι μπορεί να αναφέρεται ότι ένα πλοίο κινείται προς την Ιταλία και ξαφνικά να στραφεί προς Ελλάδα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση μου έδωσαν ένα στίγμα στα 50 ναυτικά μίλια από την Ελλάδα. Σε ελληνική ζώνη διάσωσης αλλά σε διεθνή ύδατα», κατέθεσε και δεν ρωτήθηκε τίποτα άλλο για την ουσία της υπόθεσης, όπως άλλωστε είχαν ξεκαθαρίσει οι δικαστές.
Στον λιμενικό Καλαμάτας, Ηρακλή Τορνατζή, πραγματοποιήθηκαν οι ίδιες ερωτήσεις και έδωσε τις ίδιες απαντήσεις. Επιπλέον ερωτήθηκε πόση ώρα χρειάζεται ένα πλοίο για να βρεθεί από τα 47 ναυτικά μίλια στα 12 ναυτικά μίλια, δηλαδή εντός της ελληνικής αιγιαλίτιδας ζώνης.
«Χρειάζονται πολλές ώρες. Εξαρτάται με τι ταχύτητα κινείται ένα πλοίο. Το συγκεκριμένο ήταν υπερφορτωμένο και χρειάζονταν αρκετές ώρες», είπε.
«Ήδη από το κατηγορητήριο και τα αναγνωστέα αυτού προκύπτει και το ακριβές στίγμα όπου εντοπίστηκε το σκάφος και στη συνέχεια συνέβη η βύθιση του. Στα αναγνωστέα προκύπτει με σαφήνεια ότι βρισκόμαστε στα 50 ναυτικά μίλια. Από το ημερολόγιο γέφυρας προκύπτει ότι βρισκόμαστε στα διεθνή ύδατα. Θα μπορούσαμε να σας προσκομίσουμε πλήθος εγγράφων», είπε η Έφη Δούση με όλους τους δικηγόρους να συντάσσονται και την δικηγόρο Νατάσα Νταϊλιάνη να προσθέτει ότι «όχι μόνο έχουμε ένα στίγμα των προσφύγων, αλλά είναι και το μόνο πλησιέστερο».
Ακολούθησε η εξέταση των εννιά κατηγορουμένων. Άπαντες κατέθεσαν ότι ξεκίνησαν από τη Λιβύη με προορισμό την Ιταλία και ουδέποτε σκέφτηκαν ως σταθμό τους την Ελλάδα. Άπαντες κατέθεσαν ότι είναι και οι ίδιοι διακινούμενοι, ότι πλήρωσαν για τη μεταφορά τους, ότι στόχος τους ήταν μια καλύτερη ζωή για να βοηθήσουν την οικογένεια τους. Άπαντες κατέθεσαν ότι δεν γνώριζαν γιατί κατέληξαν στη φυλακή, ενώ ένας εκ των κατηγορουμένων κατέθεσε ότι τον πήραν από το νοσοκομείο και τον έστειλαν στη φυλακή αμέσως. Άπαντες υποστήριξαν την αθωότητα τους ενώ όπως και στην προηγούμενη περίπτωση το δικαστήριο δεν προχώρησε σε ερωτήσεις ουσίας.
Με σύμφωνη γνώμη εισαγγελέα και προέδρου: Αναρμόδιο το δικαστήριο για την πρόκληση ναυαγίου και την εγκληματική οργάνωση, αθώοι για διακίνηση και παράνομη είσοδο
Η εισαγγελέας εξήγησε αναλυτικά τον τρόπο με τον οποίο θεμελιώνεται η δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων, αλλά και τις περιπτώσεις που αυτά έχουν αρμοδιότητα ακόμη και σε διεθνή ύδατα όπως για παράδειγμα σε περίπτωση πειρατείας ή δουλεμπορίου. «Η παράνομη μεταφορά μεταναστών ωστόσο δεν είναι το ίδιο με τη μεταφορά δούλων. Οπότε δεν θεμελιώνεται η δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων», είπε και πρότεινε την έγκριση της ένστασης για την έλλειψη δικαιοδοσίας και την αθώωσή τους για τα υπόλοιπα αδικήματα. Την πρόταση την υιοθέτησε και η πρόεδρος της έδρας με αποτέλεσμα το ακροατήριο να ξεσπάσει σε χειροκροτήματα, αγκαλιές και κλάματα, ενώ ακούστηκαν συνθήματα υπέρ των μεταναστών.
«Ώρα να ψάξουν τους πραγματικούς ενόχους στο Λιμενικό»
Οι δικηγόροι εξήλθαν από το Δικαστικό Μέγαρο Καλαμάτας σε πανηγυρικό κλίμα. «Το δικαστήριο έκανε ένα βήμα πέρα από τη δικαιοδοσία και είπε ότι και για το αδίκημα της διακίνησης είναι αθώοι», είπε ο δικηγόρος Δημήτρης Χούλης. «Ήρθε επιτέλους ο καιρός οι ελληνικές δικαστικές αρχές να ψάξουν τους πραγματικούς ενόχους στο Λιμενικό», πρόσθεσε η συνήγορος υπεράσπισης Βίκυ Αγγελίδου.
«Αυτοί οι εννιά δεν είχαν καμία σχέση και ήταν άδικα μέσα. Ήταν τα εξιλαστήρια θύματα για ένα έγκλημα που συνετελέσθη εκείνη την ημέρα. Τα συμπεράσματα δικά σας», είπε ο δικηγόρος Γιώργος Ράλλης. «Το δικαστήριο έκρινε ορθά και δεν είχε άλλη επιλογή, ήταν η μόνη ορθή κρίση», είπε η συνήγορος Νατάσα Νταϊλιάνη.
«Μετά τα Εφετεία της Κρήτης και το Εφετείο Δωδεκανήσου, η Καλαμάτα πήρε σήμερα από το χέρι την αρχή της νομιμότητας και αυτοί οι άνθρωποι αποφυλακίζονται. Σήμερα αποδόθηκε δικαιοσύνη», είπε ο δικηγόρος Σπύρος Πανταζής.
«Δεν επηρεάζει ως προς το αποτέλεσμά της αυτή η υπόθεση την υπόθεση που είναι ανοιχτή στο Ναυτοδικείο Πειραιά (σ.σ. την εμπλοκή του ΠΠΛΣ 920). Σε κάθε περίπτωση όμως μένει ανοιχτό το ερώτημα σχετικά με την πρόκληση ναυαγίου. Ελπίζουμε η ελληνική δικαιοσύνη να σταθεί στο ύψος της», είπε η Έφη Δούση και γνωστοποίησε ότι οι συνήγοροι υπεράσπισης θα διεκδικήσουν αποζημιώσεις για την άδικη φυλάκιση των εννιά.
Ο Αλέξης Γεωργούλης εξήγησε ότι η διαδικασία που ακολουθεί είναι η μεταφορά των εννιά στις φυλακές που κρατούνται, η παραλαβή αποφυλακιστηρίου και στη συνέχεια η μεταφορά τους σε κάποιο αστυνομικό τμήμα ή σε κάποιο κλειστό camp όπως στην Αμυγδαλέζα όπου θα κρατηθούν διοικητικά έως ότου εγκριθεί το άσυλό τους.
Ο Ιάσονας Αποστολόπουλος, διασώστης και μάρτυρας υπεράσπισης ανέφερε ότι είναι ντροπή για τον ανθρώπινο πολιτισμό ότι στο μεγαλύτερο ναυάγιο στην ιστορία δικάζονται τα θύματα και όχι οι θύτες. Μίλησε για μία πολιτική νίκη σε μία πολιτική δίκη. «Συνεχίζουμε για την τελική δικαίωση για να τιμωρηθούν οι πραγματικοί ένοχοι, οι ελληνικές αρχές που στην αρχή αρνήθηκαν να διασώσουν και στη συνέχεια τους ρυμούλκησαν με αποτέλεσμα τη βύθιση του σκάφους», είπε.
Στο δικαστήριο εμφανίστηκε και ο πρόεδρος της Νέας Αριστεράς, Αλέξης Χαρίτσης και ο υποψήφιος Ευρωβουλευτής, Στέλιος Κούλογλου. Ο Αλέξης Χαρίτσης είπε στο TPP ότι στις Ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου πρέπει να σταλεί ένα μήνυμα: «Τέτοια εγκλήματα δεν μπορούν να είναι ανεκτά στην Ελλάδα και στην Ευρώπη του 21ου αιώνα. Είναι ευθύνη της δικαιοσύνης να αποδώσει δικαιοσύνη και οι ένοχοι να πληρώσουν. Έχουμε πει από την πρώτη στιγμή ότι οι επαναπροωθήσεις συνιστούν έγκλημα. Πρέπει να υπάρχουν ασφαλείς δίοδοι, η Ευρώπη δεν μπορεί να μετατραπεί σε ένα φρούριο ψυχών, σε μία αποθήκη ανθρώπων. Εμείς δίνουμε τη μάχη για μία Ευρώπη που θα σέβεται το Διεθνές Δίκαιο, τα ανθρώπινα δικαιώματα, και όλους τους ανθρώπους ανεξαρτήτου φυλής, θρησκεύματος και σεξουαλικού προσανατολισμού».
Ο Στέλιος Κούλογλου επεσήμανε ότι η αναζήτηση ευθυνών για το ναυάγιο της Πύλου δεν έχει τελειώσει. «Οι ένοχοι πρέπει να διερευνηθούν και να αποδοθούν ευθύνες. Όσο για αυτούς τους εννέα που αθωώθηκαν πρέπει να θυμίσουμε ότι υπάρχουν στις φυλακές άλλα 2.000 άτομα οι οποίοι έχουν κατηγορηθεί άδικα για διακινητές», ανέφερε.
*Μερικές σκέψεις…
Λέγεται ότι η σημερινή απόφαση του δικαστηρίου ήταν η καλύτερη έκβαση που θα μπορούσε να έχει η υπόθεση. Ας μου επιτραπεί να διαφωνήσω. Όχι επειδή δεν θεωρώ τη σημερινή έκβαση δικαίωση. Εννέα αθώοι άνθρωποι αποφυλακίζονται, παίρνουν πίσω την ελευθερία τους και μάλιστα χωρίς τη στάμπα του διακινητή αφού τα ελληνικά δικαστήρια τους αθώωσαν με τους πρόσφυγες να διεκδικούν αποζημιώσεις από το ελληνικό δημόσιο για την άδικη κράτησή τους.
Αν οι επόμενοι εννιά όμως είναι εντός της αιγιαλίτιδας ζώνης; Εάν η ελληνική δικαιοσύνη έχει δικαιοδοσία να δικάσει, όπως είχε και για τους 2.000 που παραμένουν στις ελληνικές φυλακές; Εάν υπήρχε η αντικειμενική υπόσταση του αδικήματος; Εάν δηλαδή βρίσκονταν στο εσωτερικό της χώρας και η βύθιση συνέβαινε εντός των 12 ν.μ.;
Η καλύτερη έκβαση που θα μπορούσε να έχει η υπόθεση είναι η αθώωση των εννιά μέσω της αποδεικτικής διαδικασίας. Όχι της διαδικασίας που θα αποδεικνύει ότι το ναυάγιο συνέβη μακριά, αλλά της διαδικασίας που θα ξεσκέπαζε πόσο έωλο και πόσο ανυπόστατο είναι το κατασκευασμένο κατηγορητήριο σε βάρος των εννιά. Η καλύτερη έκβαση που θα μπορούσε να έχει η υπόθεση θα ήταν μέσω της ακροαματικής διαδικασίας και της κατάθεσης – μαρτύρων κλειδιών να αποκαλυφθούν τα αίτια της βύθισης. Να απαλλαχθούν από την κατηγορία της πρόκλησης ναυαγίου όχι λόγω έλλειψης της δικαιοδοσίας των ελληνικών δικαστηρίων, αλλά επειδή προέκυψε κατά την αποδεικτική διαδικασία ότι τα αίτια της βύθισης δεν ήταν επειδή τσίμπησε τους επιβαίνοντες του μοιραίου Αντριάνα μία μύγα και άρχισαν να τρέχουν πάνω κάτω και αριστερά δεξιά στο εσωτερικό του μη αξιόπλοου πλοίου με αποτέλεσμα να το ανατρέψουν, όπως ανέφερε -σχεδόν- η πραγματογνωμοσύνη που είναι στη δικογραφία, αλλά επειδή πράγματι υπήρξε εξωτερικό ερέθισμα: ένα μπλε σχοινί, που είδαν άπαντες οι μάρτυρες, που ένιωσαν την ώθηση στα σώματά τους, που κόστισε τη ζωή 600 ανθρώπων και που ακόμη βλέπουν στα όνειρά τους και οι επιζώντες, και αν με ρωτάτε και οι Λιμενικοί.
Η καλύτερη έκβαση που θα μπορούσε να έχει η υπόθεση θα ήταν αυτή που δεν θα έκανε κανέναν να πει «και πάλι καλά να λέμε». Στην περίπτωση των προσφύγων, έχουν γίνει συνήθεια οι εκπτώσεις. Όχι επειδή εμείς είμαστε ρατσιστές, και δεν πιστεύουμε ότι οι πρόσφυγες και οι μετανάστες αξίζουν ίση ή και καλύτερη μεταχείριση λόγω και της φύσης της ευαλωτότητάς τους. Επειδή όμως γνωρίζουμε τον κυνισμό με τον οποίο αντιμετωπίζει η ελληνική δικαιοσύνη αυτούς τους ανθρώπους, κάτι το οποίο μας οδηγεί να κλαίμε από συγκίνηση όταν για κάποιον αθώο η έκβαση δεν είναι η αθώωση, αλλά η μεταβολή της κατηγορίας από διακίνηση σε διευκόλυνση μετακίνησης, και άρα τρώει φυλάκιση αντί για ισόβια κάθειρξη και με πρόχειρα μαθηματικά συνειδητοποιούμε ότι καταδικάστηκε μεν, αλλά αποφυλακίζεται δε, αφού έχει ήδη περάσει περισσότερο από ένα χρόνο στη φυλακή και έχει κάνει και δυο μεροκάματα. Επειδή γνωρίζουμε ότι άλλοι άνθρωποι, που δεν είχαν πρόσβαση σε έμπειρη υπεράσπιση, με το ίδιο κατηγορητήριο σάπισαν ενώ ήταν και οι ίδιοι διακινούμενοι. Επειδή ο νόμος 4251/2014 δεν συγχωρεί αν ακουμπήσεις τιμόνι. Επειδή σε καταδικάζει για διακίνηση ακόμη και αν εκβιαστείς για να οδηγήσεις, ή ακόμη και αν ο διακινητής σου σε εγκατέλειψε μεσοπέλαγα κι έπρεπε να αναλάβεις δράση για να μην πνιγεί η οικογένειά σου.
Έχει ενδιαφέρον ωστόσο ότι οι εννιά της Πύλου δεν θα μπορούσαν να είναι θύματα του 4251/2014 για έναν απλό λόγο: ούτε ένας μάρτυρας κατηγορίας δεν κατέθεσε στην ανάκριση και στην προανάκριση ότι αυτοί οι εννέα άνθρωποι οδηγούσαν ή πληρώθηκαν ή είχαν καμία σχέση με τη διακίνηση των 750. Ποτέ. Κανείς δεν κατέθεσε ότι είχαν οποιαδήποτε ανάμειξη με τη μεταφορά των ανθρώπων. Ούτε στις αποθήκες της Λιβύης όπου κρατούνταν, ούτε στο ταξίδι. Άπαντες κατέθεσαν ότι οι καπετάνιοι είναι νεκροί. Ακόμη και οι Λιμενικοί, οι οποίοι συνήθως υποδεικνύουν τους οδηγούς των προσφυγικών βαρκών δεν τους αναγνώρισαν ως διακινητές.
Η καλύτερη έκβαση λοιπόν για την υπόθεση θα ήταν αφενός να αποδειχθεί κατά την ακροαματική διαδικασία ο αδικαιολόγητος τρόπος με τον οποίο κυριολεκτικά κατασκευάστηκε σε μία νύχτα το κατηγορητήριο, και το ναυάγιο της Πύλου, εκτός από υπόθεση – σύμβολο που θα έριχνε φως στα εγκλήματα στη θάλασσα, εκτός από αφετηρία για την αποκάλυψη ενώπιον της δικαιοσύνης του πώς βάφτηκαν τα χέρια των εννιά με αίμα από τις ίδιες τις αρχές, να αποτελούσε και την υπόθεση που θα αναδείκνυε την ευκολία με την οποία οι προανακριτικές αρχές απονέμουν σκληρότατες κατηγορίες αλλά και τον τρόπο διεξαγωγής της προανάκρισης. Η καλύτερη έκβαση για την υπόθεση, θα ήταν να εξηγούσαν οι ίδιοι οι επιζώντες – μάρτυρες κατηγορίας τον τρόπο με τον οποίο αποσπώνται οι καταθέσεις από τις λιμενικές αρχές. Τόσο για την ποιότητα της προανάκρισης, που μεταφράζουν – κυριολεκτικά – Έλληνες Λιμενικοί που δεν μιλούν την αραβική επειδή δεν φρόντισαν να υπάρξει διερμηνέας, όσο και για τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται που σπέρνουν τον φόβο και τον τρόμο στους πρόσφυγες οι οποίοι ανακρίνονται πριν προλάβουν καλά καλά να στεγνώσουν τα ρούχα τους και μάλιστα από ανθρώπους που φορούν τις ίδιες στολές με τους ανθρώπους που νωρίτερα είδαν να οδηγούν στον θάνατο εκατοντάδες συμπολίτες τους. Αλλά χωρίς κουκούλες.
Η καλύτερη έκβαση για το δικαστήριο των εννέα Αιγυπτίων θα ήταν να βγουν από την αίθουσα αθώοι και για την πρόκληση ναυαγίου, και η αποδεικτική διαδικασία να έχει εισφέρει χρήσιμα στοιχεία ώστε να συνεχιστεί η αναζήτηση του ενόχου για την πρόκληση ναυαγίου, κάτι το οποίο οφείλει να κάνει έτσι κι αλλιώς το Ναυτοδικείο Πειραιά.
Και τέλος η καλύτερη έκβαση, προσωπικά, θα ήταν να δω το Πρώτο Θέμα να βάζει τίτλο «ΑΘΩΟΙ ΟΙ ΕΝΝΙΑ ΤΗΣ ΠΥΛΟΥ». Υπενθυμίζω ότι το Πρώτο Θέμα δημοσίευσε τις φωτογραφίες των «διακινητών», «δουλεμπόρων», του «κυκλώματος» και όπως αλλιώς αποκάλεσε τους εννιά την πρώτη ημέρα του ναυαγίου, όταν ορισμένοι από εκείνους ακόμα βρίσκονταν στο νοσοκομείο και φωτογραφίζονταν, όπως κατήγγειλαν οι δικηγόροι των Αιγυπτίων, από τα κινητά των λιμενικών κατά την κατασκευή του αφηγήματος. Σήμερα, ήταν μία καλή έκβαση, όμως αποτέλεσε πάτημα τόσο για τα δεξιά τρολς του twitter, όσο και για τα μέσα ενημέρωσης τα οποία στήριξαν το αφήγημα των διακινητών και στη συνέχεια όταν η μία αποκάλυψη για τις ευθύνες των αρχών άρχισε να διαδέχεται την άλλη σιώπησαν, για να παρουσιάσουν μόνο την έλλειψη αρμοδιότητας. Όχι τη δικαίωση, όχι την αθώωση, όχι την κατάρριψη του αφηγήματος.
Και φυσικά, η καλύτερη έκβαση για το δικαστήριο θα ήταν να γίνουν τα παραπάνω ακόμη κι αν το Αντριάνα βυθιζόταν μέσα στο λιμάνι του Πειραιά. Γιατί θα ήταν μία έκβαση που θα βασιζόταν στην νομιμότητα, στη διαδικασία με όλα τα εχέγγυα μίας δίκαιης δίκης. Και όχι στην τύχη.
Ο αγώνας για δικαίωση των 650 ψυχών, εκ των οποίων περισσότερες από 550 βρίσκονται ακόμη στον πάτο της Μεσογείου, δεν τελειώνει σήμερα. Στο Ναυτοδικείο Πειραιά συνεχίζεται η έρευνα μετά την μήνυση των 49 επιζώντων σε βάρος του Ελληνικού Λιμενικού και του ελληνικού κράτους.
Δεν ερμηνεύω ως τη στιγμή της δικαίωσης την ώρα που ο Μιλτιάδης Ζουριδάκης θα περνάει την είσοδο της φυλακής. Η στιγμή της δικαίωσης θα είναι όταν εκτεθεί ανεπανόρθωτα το χέρι που ως σήμερα θεωρείται παντοδύναμο και πανίσχυρο και οπλίζει τα χέρια του εκάστοτε οργάνου. Όταν θα εκτεθεί τόσο, που τα ίδια τα όργανα θα αμφισβητούν την ισχύ του, και άρα τη δική τους θέση στο απυρόβλητο. Μία θέση που σήμερα για τα όργανα θεωρείται αυτονόητη και αδιαπραγμάτευτη, κάτι το οποίο εξηγεί την ευκολία με την οποία χρησιμοποιείται η φράση «τη δουλειά μας κάνουμε, εντολές εκτελούμε», ακόμη κι όταν οι εντολές είναι παράνομες και συνιστούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Πλήρης ανυπαρξία της αίσθησης του προσωπικού ρίσκου αφενός, και κανονικοποίηση των πιο σκληρών εγκλημάτων με άλλοθι την «υποταγή σε εντολές» αφετέρου.
Αν ο νους που οπλίζει βρεθεί προ των ευθυνών του, και τα όργανα που πυροβολούν μετακινηθούν κατά συνέπεια από το απυρόβλητο και αισθανθούν όσο αναλώσιμοι πραγματικά είναι, τότε ίσως να αρχίσουν να ανοίγουν και στόματα τα οποία μένουν ως και σήμερα ερμητικά κλειστά ακόμη και από τους πιο δυσαρεστημένους συνεργούς αυτής της εγκληματικής πολιτικής.
Η καλύτερη έκβαση λοιπόν για σήμερα θα ήταν μαζί με τα παραπάνω να εκτεθεί ως νους των εγκληματικών αντιμεταναστευτικών πολιτικών η Ελλάδα και ΕΕ, ώστε τα στελέχη της Ελληνικής Ακτοφυλακής να αρχίσουν να μετακινούνται ακόμη περισσότερο από τη θέση του απυρόβλητου, όπως ήδη έχουν κάνει αφού από την ημέρα του ναυαγίου της Πύλου τα pushbacks έχουν μειωθεί αισθητά.
Με ορθή έρευνα, η αίσθηση των συγκεκριμένων σωμάτων ότι βρίσκονται στο απυρόβλητο, θα πρέπει να ξηλωθεί οριστικά.
Και ίσως τότε μόνο, αφού όπως φαίνεται οι τύψεις δε λειτουργούν σαν κίνητρο, να αρχίσουν να μιλάνε και οι ίδιοι.