Ακόμα κι αν επιβάτες του πλοίου αρνήθηκαν βοήθεια, αυτή έπρεπε να παρασχεθεί, ξεκαθαρίζει ο ειδικός απεσταλμένος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ.
H τραγωδία θα μπορούσε να έχει αποφευχθεί, δηλώνει ο ειδικός απεσταλμένος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στη Μεσόγειο, Βίνσετ Κότσετελ, ενώ έκανε αναφορά και σε μαρτυρίες που, αν επιβεβαιωθούν, εκθέτουν τις ελληνικές αρχές, με τις αντιφάσεις από την πλευρά του Λιμενικού γεννούν νέα ερωτήματα για τις συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβη το πολύνεκρο ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου.
Μιλώντας στο CΝΝ, ο Βίνσετ Κότσετελ ανέφερε ότι το πλοίο που έπλεε για ημέρες στη θάλασσα εντοπίστηκε από τις ευρωπαϊκές αρχές που γνώριζαν ότι ήταν δεν ήταν αξιόπλοο, ενώ στη συνέχεια το συνόδευαν εμπορικά πλοία και σκάφος της ελληνικής ακτοφυλακής. Όπως ξεκαθάρισε ακόμα κι αν επιβάτες του πλοίου αρνήθηκαν βοήθεια, αυτή έπρεπε να παρασχεθεί.
«Γνωρίζουμε ότι ένα εμπορικό πλοίο πλησίασε το σκάφος και οι επιβαίνοντες αρνήθηκαν βοήθεια. Όμως, οι συνθήκες της βύθισης, σύμφωνα με ορισμένους μάρτυρες, δείχνουν ότι υπήρξε μανούβρα από το ελληνικό Λιμενικό προκειμένου να βγει το σκάφος από τα ελληνικό SAR και να συνεχίσει την πορεία του σε άλλη χώρα», είπε χαρακτηριστικά ενώ ζήτησε παράλληλα ανεξάρτητη έρευνα για να μάθουμε για το τι πραγματικά συνέβη.
Μάλιστα, είπε ότι το να «συνοδεύεται» από τις τοπικές αρχές ένα πλοίο με πρόσφυγες ή ακόμα να εφοδιάζεται με τρόφιμα και νερό προκειμένου να συνεχίσει το ταξίδι του για τον προορισμό του που συνήθως είναι η Ιταλία, είναι μία πρακτική που την έχουμε ξαναδεί.
Σχετική ανακοίνωση εξέδωσε και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ο ΔΟΜ και άλλοι διεθνείς οργανισμοί που ζητούν από την ΕΕ να αναλάβει τις ευθύνες της για το ναυάγιο και να μην περιορίζεται σε εκ των υστέρων κενά περιεχομένου «ποτέ ξανά», αλλά και να γίνει έρευνα για τις συνθήκες του ναυαγίου.
Δεν μπορούσε να γίνει τίποτα άλλο;
Τέσσερις ημέρες μετά το ναυάγιο, οι Αρχές συνεχίζουν να υποστηρίζουν ότι δεν θα μπορούσε να γίνει κάτι άλλο για να μην πνιγούν 600 άνθρωποι και ότι οι χειρισμοί του Λιμενικού ήταν οι ενδεδειγμένοι.
Ωστόσο τα ερωτήματα πολλαπλασιάζονται καθώς έρχονται στο φως νέα δεδομένα. Ενδεικτικό είναι ότι πραγματογνώμονες όπως ο κ. Σπανός επεσήμαναν ότι θα μπορούσε να ειδοποιηθεί το ναυαγοσωστικό Aigaion Pelagos που προορίζεται για τέτοιες αποστολές και θα μπορούσε να διασώσει τους επιβάτες του μοιραίου αλιευτικού, καθώς υπήρχε όλος ο χρόνος να φτάσει στο σημείο στις 15 ώρες που το Λιμενικό γνώριζε για την ύπαρξη του αλιευτικού.
Στην απάντησή του το Λιμενικό δηλώνει ότι δεν χρειάστηκε να το ειδοποιήσει, γιατί δεν αντιμετώπιζε ένδεια μέσων, τη στιγμή που επιμένει ότι οι επιβάτες αρνούνταν τη βοήθεια και το πλοίο ήταν αξιόπλοο.
Αν και στο πλοίο δόθηκαν νερά και τρόφιμα από παραπλέοντα σκάφη, δεν γίνεται κατανοητό γιατί δεν θα μπορούσαν τουλάχιστον να τους δώσουν και σωσίβια με εντολή του Λιμενικού καθώς, όπως φαίνεται και από τις φωτογραφίες που έχουν δημοσιευτεί, κανείς δε φορούσε σωσίβιο.
Στο πλαίσιο αυτό και με φόντο την πλέον πολύνεκρη τραγωδία στη Μεσόγειο, με 600 νεκρούς, το Λιμενικό περιέπεσε σε αντιφάσεις και παραδέχτηκε τις μαρτυρίες των προσφύγων ενώ αρχικά της αρνούνταν κατηγορηματικά και αφού τις επιβεβαίωσε πρώτος ο υπηρεσιακός κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Τελικά μάθαμε μετά από τέσσερις λεπτομερείς ανακοινώσεις και πολλές εμφανίσεις του εκπροσώπου του Λιμενικού στα ΜΜΕ ότι το λιμενικό έριξε σχοινί στο αλιευτικό το οποίο οι πρόσφυγες το κράτησαν για λίγα λεπτά και μετά το πέταξαν πίσω, αλλά αυτό έγινε τρεις ώρες πριν το ναυάγιο και όχι λίγα λεπτά πριν όπως ανέφεραν διασωθέντες.
«Είμασταν υποχρεωμένοι…»
Πέρα όμως από το τι τελικά συνέβη με το περιστατικό με το σχοινί, που πρέπει να διευκρινιστεί, το μεγαλύτερο ζήτημα είναι εάν έπρεπε ή δεν έπρεπε να γίνει επιχείρηση διάσωσης καθώς το κρίσιμο γεγονός παραμένει. Ένα σαπιοκάραβο με 750 άτομα κρεμασμένα στο σκαρί του έπλεε στο μέσο της θάλασσας και βυθίστηκε παίρνοντας μαζί του 600 ψυχές, ενώ ήταν για ώρες δίπλα του και το παρακολουθούσαν παραπλέονται πλοία και ένα σκάφος του Λιμενικού.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του ναυάρχου εν αποστρατεία του Λιμενικού και διεθνή πραγματογνώμονα, Νίκου Σπανού, που με σαφήνεια εξήγησε αυτό που έχουν πει κι άλλοι και σκέφτονται απείρως περισσότεροι:
«Το σκάφος αυτό βρίσκεται σε κίνδυνο. Άσχετα ότι είναι μπουνάτσα. Γιατί είναι σε κίνδυνο; Γιατί είναι ένα πλοίο αναξιόπλοο, δεν έχει πιστοποιητικά, οι άνθρωποι είναι κρεμασμένοι σαν τα σταφύλια και είναι και ακυβέρνητο. Άρα, πρέπει να δράσει άμεσα η ελληνική πολιτεία δια των οργάνων της.
Θα πρέπει να οργανώσει τον επιχειρησιακό σχεδιασμό που είναι πλωτά – χερσαία μέσα που πρέπει να σπεύσουν στην περιοχή ώστε να μπορέσουν να αποβιβάσουν τον κόσμο σε άλλα σκάφη. Είναι σαν να μου λέτε ότι σας βλέπω να πνίγεστε και δεν θα σας βοηθήσω και δεν θέλετε βοήθεια. Τι είναι αυτά που λέτε; Είμαστε υποχρεωμένοι…».