*Αναδημοσίευση από Εφημερίδα των Συντακτών
Πολύ σοβαρά ερωτήματα για στημένες, αν όχι ευθέως φαλκιδευμένες καταθέσεις επιζώντων του πολύνεκρου ναυαγίου έξω από την Πύλο με σκοπό τη συσκότιση των πραγματικών γεγονότων και τη συγκάλυψη των βαρύτατων ευθυνών του Λιμενικού γεννά η αντιπαραβολή καταθέσεων που έχει στη διάθεσή της η «Εφ.Συν.» από την προανακριτική διαδικασία ενώπιον των λιμενικών και δικαστικών αρχών στην Καλαμάτα.
Οταν η κατάθεση για τα περιστατικά φτάνει στο κρίσιμο ζήτημα της βύθισης του αλιευτικού σκάφους, διαφορετικοί επιζώντες καταγράφονται σε διαφορετικές καταθέσεις που γινονται σε διαφορετικές ώρες να δίνουν την ίδια ακριβώς γενικόλογη απάντηση, που επαναλαμβάνεται αυτούσια:: «Κάποια στιγμή το βράδυ ήρθε ένα πλοίο του Λιμενικού για βοήθεια και ξαφνικά το πλοίο τούμπαρε και βρεθήκαμε στο νερό. Τότε αυτοί μας έσωσαν με φουσκωτή βάρκα. Ηρθαν άλλα 2-3 πλοία αργότερα μέσα στη νύχτα και βοήθησαν. Τα ξημερώματα μεταφερθήκαμε σε ένα από αυτά και μας έφερε στο λιμάνι που βρισκόμαστε τώρα. Επίσης μας έδωσαν και νερό».
Αυτή είναι όλη κι όλη η αναφορά στις συνθήκες βύθισης, που επαναλαμβάνεται σε τουλάχιστον έξι καταθέσεις Σύρων επιζώντων στο Λιμενικό. Οι επιζώντες ερωτώνται στη συνέχεια από το Λιμενικό ποια νομίζουν ότι είναι τα αίτια του ναυαγίου και απαντούν επίσης στερεοτυπικά ότι οφείλεται στην υπερφόρτωσή του με πολύ μεγάλο αριθμό επιβαινόντων και στην κακή κατάσταση του πλοίου.
Ωστόσο, τρεις μέρες μετά, στις 17 και 18 Ιουνίου, οι ίδιοι επιζώντες καλούνται σε νέα ένορκη κατάθεση στην Καλαμάτα, αυτή τη φορά στην αν. ανακρίτρια του Α’ Ανακριτικού Τμήματος Καλαμάτας παρουσία της εισαγγελέως Πρωτοδικών (αποσπάσματα των καταθέσεων δημοσίευσαν χθες η «Καθημερινή» και η ενημερωτική ιστοσελίδα ieidiseis.gr). Εκεί δίνουν μια τελείως διαφορετική κατάθεση, περιγράφοντας αυτή τη φορά ο καθένας με τα δικά του λόγια, και με εύλογες διαφορές μεταξύ τους, ανάλογα με το πώς έζησε και θυμάται ένα εξαιρετικά τραυματικό γεγονός, τις συνθήκες βύθισης και τη μάχη τους με το νερό.
Το κρίσιμο στοιχείο στις νέες καταθέσεις, που δεν περιλαμβάνεται στις καταθέσεις στο Λιμενικό, είναι ακριβώς η απόπειρα πρόσδεσης του αλιευτικού σκάφους με σχοινί από το πλωτό σκάφος του Λιμενικού και η ρυμούλκησή του, με αποτέλεσμα το υπερφορτωμένο σκάφος να παλαντζάρει και να βυθιστεί.
Το μοτίβο των χειρισμών του Λιμενικού στο ναυάγιο της Πύλου θυμίζει τους αντίστοιχους χειρισμούς στο πολύνεκρο ναυάγιο στο Φαρμακονήσι, για το οποίο καταδικάστηκε η Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, όχι μόνο επειδή το Λιμενικό απέτυχε να προστατεύσει την ανθρώπινη ζωή αλλά και επειδή χρησιμοποίησε εμφανώς πλαστογραφημένες καταθέσεις των επιζώντων, οι οποίες αθώωναν τις ελληνικές αρχές από κάθε ευθύνη. Αλλωστε, η δικαστική διερεύνηση του ναυαγίου στο Φαρμακονήσι είχε μπει στο αρχείο.
Σύμφωνα με το ieidiseis, τη Δευτέρα πραγματοποιήθηκε μυστική σύσκεψη στο γραφείο του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρου Ντογιάκου με την εισαγγελέα Εφετών που προΐσταται της έρευνας, η οποία ήρθε εσπευσμένα από την Καλαμάτα, και τον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γιώργο Οικονόμου «για το αποδεικτικό υλικό που έχει συγκεντρωθεί, που λόγω της σοβαρότητας και της κρισιμότητας της υπόθεσης θεωρείται “φωτιά”». Ο κ. Ντογιάκος έχει με εγκύκλιό του επισημάνει την απόλυτη μυστικότητα της ανακριτικής διαδικασίας, προκαλώντας τον αρνητικό σχολιασμό της ευρωβουλευτίνας των Φιλελεύθερων, Σόφι Ιντ’ Βελντ.
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φάνηκε να δείχνει εμπιστοσύνη στη δικαστική διερεύνηση της υπόθεσης στη χώρα μας. Η εκπρόσωπος Εσωτερικών Υποθέσεων Ανίτα Χίπερ αρνήθηκε το αίτημα να ξεκινήσει δική της ανεξάρτητη έρευνα και σημείωσε: «Λαμβάνουμε υπόψη ότι ο [Ελληνας] εισαγγελέας έχει ξεκινήσει έρευνα για αυτό το περιστατικό και είναι πολύ σημαντικό να διασφαλιστεί μια ενδελεχής και διαφανής έρευνα».
Η ρητή αναφορά στη μοιραία πρόσδεση και ρυμούλκηση του αλιευτικού από το πλωτό του Λιμενικού είναι συνεπής και με μαρτυρίες άλλων επιζώντων, που έχουν δει το φως της δημοσιότητας ήδη από την επομένη του ναυαγίου. Μιλώντας σε εκπρόσωπο της οργάνωσης Consolidated Rescue Group, που δημοσιοποίησε το ηχητικό με τη μαρτυρία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης του ECRE (European Council On Refugees and Exiles), ενός δικτύου 117 οργανώσεων σε 40 ευρωπαϊκές χώρες, Σύρος επιζών μιλά για πρόσδεση και ρυμούλκηση, σημειώνοντας: «Μας βούλιαξε το Λιμενικό».
Κάνει λόγο για μασκοφόρους πάνω στο πλωτό του Λιμενικού, γεγονός που επιβεβαιώνεται από την καταγραφή στο ημερολόγιο του πλοίου για επιβίβαση Κλιμακίου Ειδικών Αποστολών (ΚΕΑ) κατά τον απόπλου του από την Κρήτη.
Σχετικές μαρτυρίες έχουν δοθεί στον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ. Αλέξη Τσίπρα, στον υποψήφιο βουλευτή του ΜέΡΑ25 Κρίτωνα Αρσένη και στον πολίτη Τάσο Πολυχρονόπουλο, ενώ άλλες μαρτυρίες για μοιραία πρόσδεση και ρυμούλκηση έχουν καταγράψει οι δημοσιογράφοι Φαλάχ Ελίας και Μπιμπντάντ Εσμαΐλι στο γερμανικό WDR, όπως και το Documento, που μίλησε με επιζώντα που φιλοξενείται στη Μαλακάσα.
Την ίδια ώρα, δημοσιεύματα του διεθνούς Τύπου θέτουν σοβαρά ερωτήματα για τις συνθήκες του ναυαγίου και τους χειρισμούς του Λιμενικού, ενώ επισημαίνουν το γεγονός ότι το Λιμενικό έδωσε έδωσε εντολή σε ντρόουν επιτήρησης της Frontex να φύγει από την περιοχή της Πύλου. Επίσης, λίγη ώρα πριν από τη βύθιση του αλιευτικού, το Ελληνικό Κέντρο Διάσωσης του Λιμενικού έδωσε εντολή σε πετρελαιοφόρο να απομακρυνθεί σε απόσταση 6 ν.μ., από όπου δεν υπήρχε οπτική επαφή, και στη συνέχεια να συνεχίσει το ταξίδι του.
Οι καταθέσεις
Στο Λιμενικό
Ο Λ.Μ. στις 19:50, ο Α.Α.Χ. στις 21:50
Ο Α.Α. στις 12:00
Στις καταθέσεις τους για τη βύθιση του αλιευτικού υπάρχει αυτούσια η ίδια φράση (βλέπε φωτογραφίες): Κάποια στιγμή το βράδυ ήρθε ένα πλοίο του Λιμενικού για βοήθεια και ξαφνικά το πλοίο τούμπαρε και βρεθήκαμε στο νερό. Τότε αυτοί μας έσωσαν με φουσκωτή βάρκα. Ηρθαν άλλα 2-3 πλοία αργότερα μέσα στη νύχτα και βοήθησαν. Τα ξημερώματα μεταφερθήκαμε σε ένα από αυτά και μας έφερε στο λιμάνι που βρισκόμαστε τώρα. Επίσης μας έδωσαν και νερό.
Στην ανακρίτρια
Λ.Μ., Σύρος, 23 χρόνων, 18/6/2023
Οταν πλησίασε το ελληνικό πλοίο ο καπετάνιος ο δικός μας είπε ότι θα μας πήγαινε στην Ιταλία. Το ελληνικό πλοίο έδεσε σχοινί στο μπροστινό μέρος του πλοίου μας και ξεκίνησε να μας τραβάει αργά, όμως το σχοινί κόπηκε. Μετά έδεσαν άλλο σχοινί, το έδεσαν δύο φορές αυτό. Είδα με τα μάτια μου ότι έριξαν τα σχοινιά, όμως καθόμουν σε απόσταση κι έβλεπα θολά, δεν είδα καθαρά. […]
Τη δεύτερη φορά που το έδεσαν, στην αρχή αισθανθήκαμε ότι μας τραβάνε, μετά το πλοίο μας πήρε κλίση. Το ελληνικό πλοίο ανέπτυξε ταχύτητα κι εμείς φωνάζαμε στα αγγλικά «STOP», όλοι φωνάζαμε, αλλά αυτοί δεν μας καταλάβαιναν. Οταν αρχικά έριξαν το σχοινί, εμείς ήμασταν ήρεμοι γιατί νομίζαμε ότι θα μας πάνε στην Ιταλία. Η θάλασσα είχε λίγο κύμα. Η πρώτη κλίση ήταν αριστερά και μετά δεξιά και μετά γύρισε ανάποδα το πλοίο μας. Την πρώτη φορά κατέβηκα στο νερό και μετά ανέβηκα στο ανάποδο του καραβιού. Καθένας προσπαθούσε να πνίξει τον άλλον για να ανεβεί αυτός. Μετά το πλοίο άρχισε να βυθίζεται και αποφάσισα να κολυμπήσω μέχρι το ελληνικό το οποίο μου φαινόταν μακριά, είχαν φώτα.
Α.Α.Χ., Σύρος, 23 ετών, 18/6/2023
Στη συνέχεια, ήρθε το ελληνικό πλοίο και μας έριξε σχοινί το οποίο το έδεσε στο μπροστινό μέρος του πλοίου μας, εγώ καθόμουν στο κατάστρωμα πίσω, όμως είδα να δένουν το σχοινί. Εριξε νερό και φαγητό και τότε ξεκίνησαν φασαρίες για το ποιος θα προλάβει να πάρει το νερό. Εγινε χαμός και το πλοίο κουνιόταν όπως κι άλλες φορές γιατί δεν είχε σταθερότητα με τόσα πολλά άτομα. Μετά το ελληνικό πλοίο ξεκίνησε να μας τραβάει για να μας πάει Ελλάδα, όταν πήγαινε σιγά σιγά ήταν εντάξει το πλοίο, όμως αντί να πλησιάζουμε στο ελληνικό πλοίο απομακρυνόμασταν, όταν πάτησαν γκάζι, και ζητάω συγγνώμη που το αναφέρω, τότε το πλοίο μας βυθίστηκε.
Πιστεύω ότι έφταιγε το τράβηγμα από το ελληνικό πλοίο γιατί τότε το πλοίο μας πήρε μια κλίση κι εγώ που ήμουν όρθιος σε μια γωνία, γλίστρησα στο νερό μαζί με έναν συγγενή μου ο οποίος πέθανε. Γύρω στα διακόσια άτομα έπεσαν επάνω μας. Είδα το πλοίο μας να γυρίζει ανάποδα και το πάνω να γίνεται κάτω. Ανέβηκα με προσπάθεια πάλι στην επιφάνεια της θάλασσας, αλλά το πλοίο βυθιζόταν και κατέβηκα ξανά στο νερό. Φοβήθηκα να πλησιάσω στο ελληνικό πλοίο μήπως πνιγώ, δεν είχα σωσίβιο, πάνω στον πανικό μου φοβόμουν ότι μπορεί να ήθελαν να μας πνίξουν αντί να μας σώσουν.
Α.Α., Σύρος, 23 χρόνων, 17/6/2023
Μετά ήρθε το ελληνικό πλοίο και έδεσε ένα ή δύο σχοινιά, δεν θυμάμαι καλά. Προσπάθησε το ελληνικό πλοίο να μας τραβήξει, έκανε μια κλίση το δικό μας καράβι αναλόγως πού πήγαινε ο κόσμος. Κλίση αριστερά, ο κόσμος δεξιά, στην άλλη κλίση δεξιά ο κόσμος πήγαινε αριστερά, άλλη μία κλίση και έφυγε το καράβι.
Είχε κύματα που δεν ήταν ψηλά αλλά το καράβι επειδή ήταν υπερφορτωμένο έφυγε και αναποδογύρισε. Οταν έδεσε το ελληνικό πλοίο τα σχοινιά ο κόσμος ηρέμησε. Πιστεύω ότι το τράβηξαν πιο γρήγορα και κουνήθηκε. Επεσα κάτω από το καράβι στη θάλασσα και προσπάθησα να ανέβω επάνω στην επιφάνεια. Το πλοίο γύρισε ανάποδα και το πάνω έγινε κάτω.